Polarsteps maart
1 maart Negril, West-Jamaica
Altijd even wennen als bezoek vertrokken is. Het is dan ineens stiller. En wij leunen meer achterover, voelen ons geen gastheer en gastvrouw meer. Boot goed schoongemaakt, de lekker geurende was weer opgeborgen. De gastenkamer ziet er leeg uit. En netjes🤣😉 De ochtend na Mieke d’r vertrek legt er een megagroot cruiseschip aan. Stinken, dat ding😝, vieze rook uit de grote schoorsteen, die recht over het hele marina gebied waait en heel de dag blijft walmen. Bah zeg! We lopen in 45 minuten naar een supermarkt en krijgen onderweg wel 15x een aanbod voor een taxiritje. Mensen snappen echt niet dat wij soms gewoon even de benen willen strekken, al schijnt de zon. Maar na supermarktbezoek zijn we 300 euro lichter en toch zeker 60 kgr zwaarder, dus toen kwam een taxiritje goed uit. Alles krijgt een plekje en verder doen we niet veel meer dan lekker lezen. De volgende morgen komt er weer een cruiseschip binnenvaren rond 7 uur. Hop, wegwezen voordat dat stinkding weer naast ons ligt. Nog voor half 8 zitten we op zee, heerlijk. Na een uur gaat de motor uit en zeilen we, al is het maar met 2,5 knoop. Glad zeetje, ideaal om de watermaker eindelijk eens in gebruik te nemen na bijna 9 maanden geconserveerd stil te hebben gestaan. Hmmmm🧐, hij start niet op. Wel als Pieter het beveiligingssysteem by-passt. Niet zoals het hoort, maar alles zoemt als een zonnetje en het water smaakt prima. Dan neemt de wind toe, zeilen we superlekker onder de zon, langs de groene kust, naar Negril, een stadje aan de westkust van Jamaica waar we wachten op wind voor de oversteek naar de Kaaiman-eilanden. Wrsch kunnen we maandag vertrekken, na het uitklaren. Dat betekent een paar vakantiedagen voor de boeg, lekker snorkelen en inlezen in de volgende bestemmingen. En klusjes klaren natuurlijk. Het probleem van de watermaker is inmiddels gefixt door mijn McGiver. Het bleek de schakelaar zelf te zijn, fluitje van een cent.
In Montago Bay spraken we de Duitse crew van catamaran Luwina. Zij waren vorig jaar nog op Cuba en heel enthousiast! Ze deelden vele tips, vertelden wat meer over de couleur locale en de manier waarop zij er hadden rondgereisd. Super, dit konden we goed gebruiken. Omdat we van andere zeilers hadden gehoord dat het land zo arm is en omdat we lazen dat er nauwelijks benzine te krijgen is, tenzij je er uren voor in een rij staat, dat de schappen van winkels leeg zijn, dat je volledig zelfvoorzienend moet aankomen, waren we wat huiverig. Maar inmiddels is dat gevoel omgeslagen en hebben we er juist zin in. De foto’s van de vakantie van Mieke en kids van 2020 hielpen daar ook bij. De afgelopen avonden hebben we dvd’s gekeken met documentaires over Che Quevara en Buena Vista Social Club, hartstikke interessant. De dvd over Fidel Castro en nog eentje over het leven van Che hebben we nog tegoed. Muziekje van Omara Portuondo erbij en 1 van de 2 reisgidsen over Cuba op schoot, zo komen we prima de dagen door. We liggen heel relaxed, hier bij Negril. De eerste 2 nachten in het noorden, omringd door louter groter resorts aan prachtige witte stranden. En nu liggen we zuidelijk in een baai, vlak achter het rif. Blauw water om ons heen. De kant op een kilometer afstand. Straks even erheen om een leuk restaurantje uit te zoeken voor een etentje morgen, ter ere van onze trouwdag én om afscheid te nemen van mooi, vriendelijk en avontuurlijk Jamaica 🇯🇲
3 maart Caribean Sea
Terwijl we prachtig snorkelen rond de riffen van Negril, over het witte strand banjeren en een keer lekker kreeft eten bij sunset, houden we het weer goed in de gaten. Het is de laatste tijd redelijk onbestemd, er zijn geen duidelijk overheersende oostenwinden, er zijn juist veel periodes met windstiltes. Maar we zien aankomen dat maandag 3 maart een goed window is om naar de kaaiman-eilanden over te steken, een tocht van 120 zeemijl, een klein etmaal varen. We moeten customs&immigration 24 uur tevoren laten weten dat we willen uitklaren, zodat ze kunnen plannen om naar Negril te reizen, per auto toch zo’n anderhalf uur rijden, en dat speciaal voor ons. Omdat we liever niet in het weekend willen storen, informeren we de officials al op vrijdag over onze plannen. De man van immigration bevestigt dat hij maandag zal komen, maar reageert vervolgens niet op onze vraag hoe laat en waar we hem zullen treffen. Customs krijgen we pas zaterdag te pakken, waarop een fijne communicatie volgt en een schriftelijke bevestiging van tijd, plaats en persoon. Of wij dat aan immigrations willen doorgeven. Hmmm, blijkbaar geen lekkere communicatie onderling. Alles lijkt in kannen en kruiken en we genieten nog lekker van de laatste dagen op Jamaica. Zelf vinden we de oostkant van het eiland het mooist, zeker qua natuur maar ook wegens gebrek aan toerisme waardoor alles nog heel puur is. In Negril worden we wel een beetje simpel van alle lokale mensen op het strand die ons toeters van joints en magic paddo’s willen aansmeren. Dit westelijke deel van het land trekt hordes toeristen en overal langs de kust zien we mega-resorts, niet echt ons ding. Zaterdag eten we dus kreeft op het strand, en zondag gaan we gewoon voor een pizza, maar krijgen er onverwacht superleuke life-muziek bij! Een leuke plek om onze trouwdag te vieren.
‘s Avonds alles vaarklaar gemaakt, we hebben zin in een nieuwe bestemming! Maandagochtend om half negen doodleuk een appje van de immigration-man of we toch even naar Montagobay willen zeilen om uit te klaren. Nee, malloot, natuurlijk niet, daar zijn we een dag mee bezig, tegen wind, stroom en golven in! Daarnaast, Customs komt wel om 10 uur hierheen en daarna gaan we vertrekken, dit weer-window gaan we niet missen! Hij verwijst naar zijn supervisor, een vrouw. 😳. Die bellen we en het enige wat ze kan zeggen is NEE. Of we respectvol de procedure willen volgen en gewoon naar Montago Bay willen komen. Oh ja, en by the way, you’re not allowed to leave the country without clearing-out. Godgloeiendegrrrrrrr….. De mensen van customs, ze kwamen met z’n tweetjes, keurig in uniform, waren meer dan hoffelijk. Op onze uitspraak van dank voor hun komst, werd geantwoord: offcourse, it’s our duty to serve our customers. We maken ons laatste geld op op de lokale farmers market en verbazen ons wederom over de bizar hoge prijzen van groenten en fruit in dit vruchtbare land. Ik koop voor 10 euro anderhalve kilo wortelen, het moet niet gekker worden. Ook bananen en ananassen zijn schreeuwend duur, terwijl het hier gewoon groeit. Wat zijn we in NL dan toch verwend met ons enorme assortiment voor weinig geld. Tja, en dan de onderlinge discussie: wat nou?? We zijn allebei erg plichtsgetrouw en we weten dat je met officials niet moet sollen, maar deze gang van zaken geeft ons een heel naar gevoel. We hadden het zo netjes op tijd gemeld, we hadden een bevestiging en dan doodleuk op het laatste moment een afzegging en geen enkele manier van meedenken om het probleem op te lossen. We opperden nog om alle paperassen te mailen, zodat ze die konden printen, stempelen en terugsturen, maar weer datzelfde NEE.
We staan met de rug tegen de muur en zijn eigenlijk gewoon boos door onmacht en gebrek aan coöperatie voor een probleem wat ze zelf creëren. We besluiten gewoon te vertrekken, maar wel met een knoop in onze buik, not our style, zeg maar, en dan nog de onzekerheid hoe het inklaren op de Caymans gaat als ze merken dat we niet netjes zijn uitgeklaard. Pieter maakt zich niet zoveel zorgen, maar ik ben er niet happy onder. Rond twee uur in de middag varen we uit met weinig wind in de vooruitzichten, pas in de avond zal die opsteken. Dus een kadootje als na 40 min de motor toch uitkan en we heerlijk zeilen. Doei, fijn Jamaica!! Op de laatste ervaring na, hebben we alleen maar goede herinneringen aan een prachtige, nog weinig ontdekte parel in het Caribisch gebied bij cruisers. Houden zo😁 Ik tel de mijlen af en speur de horizon af naar schepen van de coastguard, bang dat ze ons zullen terughalen. We hebben zelfs onze AIS uitgezet, zodat we niet makkelijk te volgen zijn via digitale kanalen. 12 mijl uit de kust zijn we buiten het territoriaal grondgebied en kunnen ze ons niets meer maken. Nou, dat lukt ongezien, hehe, ik kan weer ontspannen. We zeilen superlekker op een kalme zee. De zon gaat onder, de nachtwacht begint. Een prachtige sterrenhemel krijgen we kado. Bij het ochtendgloren zien we Cayman Brac al liggen, het meest oostelijk gelegen eiland van de 3. We ronden de oostpunt en kijken naar de strakke muren die oprijzen uit de zee, het lijkt wel alsof er een fort rechtstreeks uit zee omhoog komt. Zeilend langs de noordkust met minder golven en wind, worden we keurig opgeroepen door de port security. We hadden 30 mijl uit de kust van Jamaica onze AIS weer aangezet, en werden dus goed gezien bij binnenkomst hier. De man legt ons uit dat we helemaal naar het westpuntje moeten doorvaren en daar een mooring kunnen oppakken, Customs zou zich na 12 uur melden.
We vinden de moorings en leggen vast. Maar de swell is hier zo hevig, dat de boot van de ene naar de andere kant rolt, niet echt een feest aan boord. De dinghy te water laten is een lastige opgave, maar het lukt met wat grommen maar zonder letsels, oef! Dan naar de kant voor het inklaren. Twee flink zwaarlijvige kerels staan ons op te wachten. Onder een afdakje checken ze nauwkeurig onze papieren terwijl wij wat formulieren invullen. Nog nooit eerder keek een official zo nauwkeurig door onze paspoorten, alle landen van de afgelopen jaren werden opgenoemd, tja, aan stempels geen gebrek. Maar geen enkele vraag over het uitklaren, en wij hebben er niets over gezegd. Paspoorten gestempeld, alles okee, welcome to the Caymans!! 🥳🥳 oef, ik ben opgelucht. Dikke neus naar immigrations van Jamaica😜 We lopen wat rond, vinden een supermarkt en moeten lachen: tegen alle verwachtingen in ligt hier een enorme bult groente en fruit voor een fractie van de prijs van Jamaica. Terwijl hier niets groeit en alles geïmporteerd wordt. Soms snap ik de wereld niet🤷♀️ Omdat de boot als een gek beweegt, gaan we ‘s avonds lekker naar de kant, waar we de zon zien ondergaan, picknicken, yahtzeeën. Eenmaal aan boord snel het bed in en gelukkig slapen we als rozen. Bij ontwaken is de deining weg en liggen we op mooi, redelijk vlak water. Hop, op verkenning!
4 maart Cayman Brac
Cayman Brac, een langgerekt eiland van circa 20 bij 2 km waar het bijna altijd zowel langs de noord- als zuidkust waait bij de heersende oostenwinden en waar dus nauwelijks beschutting is, noch tegen wind, noch tegen de deining van de oceaan. Om half negen staan we op de kant met onze fietsjes, we gaan op verkenning uit. Een local geeft nog wat goede adviezen en off we go. Over vrijwel de hele lengte van het eiland loopt “the bluff”, een vulkanische rug van lava die steil oprijst uit het landschap. Eerst volgen we de vlakke kustweg en stoppen bij een grot, skull cave. Overal op dit eiland schijnen natuurlijke grotten te zijn in het lavagesteente, toegankelijk voor bezoekers. Dan the bluff op, die maximaal 41 meter hoog wordt. We rijden tot het uiterste oostpuntje, waar het lighthouse staat. Dan wandelen we een route met bijzondere vegetatie van kleine palmen, agaves, cactussen en wat laag struikgewas. Hier nesten de bruine boobies op de randen van de cliff. We zien fregatvogels en tropic birds vliegen. Eerder zagen we al een paar Cayman papagaaien vliegen. Dan bezoeken we Peters Cave, waar in het verleden de bevolking hun beschutting zocht tijdens hurricanes. Gaaf, die lage ruimtes van elkaar gescheiden door stalagtieten. Op de terugweg langs de zuidkust is er nauwelijks schaduw. Wat fijn dat we een beachbar tegenkomen, waar we een koud drankje drinken met uitzicht over het water. Nog even een stop bij een duikshop, eens kijken of we wat flessen kunnen huren, duiken schijnt hier prachtig te zijn, in kraakhelder water vol vis en koraal. Na thuiskomst van een verhitte dag eerst maar eens snorkelen, heerlijk! Wat een wereld van verschil met gisteren, we liggen nu super rustig. Dus deze keer weer gewoon lekker vanaf de boot de zon zien ondergaan en eindelijk tijd om polarsteps bij te werken, na klachten van het thuisfront dat het zo stil was😁
7 maart Grand Cayman
Gisteren werden er op ons verzoek vier duikflessen afgeleverd aan de kade: we gaan twee duiken maken vanaf eigen boot. We hadden al gelezen hoe mooi het hier zou zijn en al snorkelend hadden we al gezien hoe helder het water was en hoeveel vissen er zwommen. Maar het overtrof de verwachtingen! Vanaf de boot naar beneden en dan over het plateau naar de drop-off, die loodrecht naar honderden meters diepte gaat, indrukwekkend! Zo helder, zo’n goed zicht, prachtig levend koraal en veel vissen! Van die hele grote, waarvan er een dreigend achter ons aan bleef zwemmen op minder dan een meter afstand, oef, dan mis ik m’n wetsuit wel en voelen m’n benen erg bloot. Ook een megagrote groene murene gespot. De tweede duik was een wrakduik, een Russisch fregat, Kieth Tibbets, was afgezonken naar circa 20 meter diepte. Wauw, wat gaaf! We waren er helemaal alleen. Het enorme wrak lag op een witte zandbodem en was fraai begroeid met kleurrijk koraal en bood onderdak aan talloze vissen. Prachtig om alles van dichtbij te onderzoeken met de nieuwe camera in de hand, de plaatjes spreken voor zich. Moe en tevreden na deze duiken weer aan boord. De wind was inmiddels opgestoken en de wind-chopjes waren duidelijk toegenomen. De duikflessen weer aan de kade afzetten was een crime met deze golfslag. We keken elkaar aan: wegwezen hier! Dus meteen uitgeklaard en op weg! Ontspannen zeilen naar Little Kaaiman, waar we aan de leeward-zijde een mooring oppikten op dinghy en buitenboord-motor aan dek te tillen, dat lukte op die onrustige ankerplek echt niet. Meteen een goed moment om even rustig te eten en de zon te zien ondergaan. En meteen weer verder, een nachtje door naar Grand Cayman op 80 mijl afstand. Een hele rustige zeiltocht bij 10 knopen wind en een glad zeetje, ook wel eens fijn. Bij het ochtendgloren zien we het eiland liggen en om 12 uur pikken we een mooring op bij Georgetown. We klaren weer even in en lopen een klein rondje, zien allemaal luxe dutyfree shoppingmalls vol juwelierszaken, ateliers en dure horlogewinkels. En ook zien we de brievenbusfirma’s waar deze eilanden bekend om staan. Het ankergebied bij de hoofdstad is niet mooi, dus varen we twee mijl noordwaarts waar voor voor het hagelwitte Sevenmiles Beach een mooring oppikken en lekker afkoelen door wat te snorkelen. Nu een rustig avondje en wrsch goed slapen na zo’n nachtje op zee. Plan: hier een paar dagen relaxen, klussen klaren en wat duiken doen. En natuurlijk inlezen voor Cuba. Ik denk dat we over een week ingeklaard zijn op een nieuwe bestemming!
11 maart Governors Creek
De afgelopen dagen hebben we heel weinig ondernomen. Het eiland nodigt niet echt uit tot verkenning en alles schijnt erg prijzig te zijn. Behalve onze dagelijkse snorkel-excursie hoeven we dus even helemaal niets, en dat is heerlijk! Daardoor komen we ineens aan allemaal andere dingen toe. Klusjes die al een paar maanden lagen te wachten zijn afgewerkt. Het polyester is weer eens gepoetst, de luchthapper schoongemaakt. Pieter zet z’n tanden in de watermaker, die vanuit het centrum van het apparaat ineens fors is gaan lekken, dat ziet er niet goed uit🤷♀️. Ikzelf verdiep me in de financiën van m’n broer om hem een beetje te kunnen helpen met de uitdagingen die voor hem liggen. We lezen ons alvast in voor onze volgende bestemming, Cuba. En elke avond kijken we een aflevering van Drive to Survive, heerlijk!!🏎️🏎️ We liggen twee nachten aan een mega grote oranje mooringbal, eigenlijk bedoeld voor grote schepen, maar die zijn er niet. We liggen pal voor Seven Miles Beach, een enorm lang hagelwit zandstrand. Elke dag zien we cruiseschepen komen en gaan. Het wemelt van de duikboten om ons heen, de Caymans staan bekend om het kristalheldere water en het fraaie onderwater leven. Leuk dat je dat terugziet op de bankbiljetten!! Dan draait de wind en verkassen we naar een duikmooring noord van het eiland. Op tweehonderd meter voor ons liggen talloze toeristenboten die naar stingraycity komen, een plek net achter het rif waar je tot heuphoogte in het water kan staan op wit zand en waar vele roggen om je heen zwemmen, een van de toeristische hoogtepunten hier. Wij gaan er natuurlijk ook even heen, en terwijl iedereen naar de roggen kijkt, kijken wij naar de gekte van de toeristen-industrie en vinden het erg vermakelijk. Maar de avond valt en de rust keert weer, zodat wij uiteindelijk helemaal alleen daar overnachten, achter het rif, ogenschijnlijk midden op zee, het land ver van ons vandaan, een bijzondere ervaring. Eigenlijk mag het niet, overnachten aan een duik-mooring, maar gezien de zuidelijke swell is dit een rustige plek en we wagen het erop. Goed gegaan👍🏻, niet weggestuurd. Onze mooring heet Monet’s garden en precies onder de boot ligt een prachtig stuk koraallandschap vol wuivende paarse bladeren. De dag erop varen we de ondiepe noordelijke lagoon in. Een beetje spannend, want het is toegankelijk voor schepen tot 2.01 meter. Wij steken 2.00m. We gaan wel met hoogwater door de pas, en alles gaat goed, we komen veilig aan in Governors Creek, het ondiepste wat we zagen was 2.60m. In deze baai liggen we prachtig! Super vlak water, samen met drie andere cruisers, op de wal prachtige villa’s. De rijkdom spat wel van dit eiland af. We slapen als rozen en ik doe een ochtendlesje yoga, hahaha, het lukt niet vaak aan boord om ook de balans oefeningen op 1 been te doen. Hier dus wel💪🏻 Als uitje gaan we naar de supermarkt. Hier is alles te krijgen maar er hangt wel een serieus prijskaartje aan. We trakteren onszelf op een grote bak aardbeien en blauwe bessen, eens wat anders dat altijd dat eeuwige tropische fruit in het ontbijt ☺️ Vanochtend weer op pad. Eerst tanken we water bij het haventje wat hier ligt. Omdat de watermaker een serieus probleem heeft, tanken we helemaal vol en hopen met deze voorraad van 450 liter een eind te komen op Cuba. We gaan het zien. Dan weer naar buiten, terug naar “onze” grote oranje mooring. We halen twee duikflessen met onze dinghy, morgen gaan we nog een fraaie duik maken. Vanmiddag snorkelen we nog wel bij het Kittiwake wrak en ik film Pieter hoe hij zonder al teveel moeite freedivend zomaar even naar 18 meter zwemt, mijn held!
Heel leuk: vanmiddag zagen we ineens een zeilboot in tegengestelde richting varen. We zien aan het mmsi-nummer dat het een NL schip is, met de naam Bluehemian. We roepen elkaar op en ze blijken overmorgen, net als wij, ook naar Cienfuegos in Cuba, te varen. Superleuk om daar samen met een ander Nederlands schip te zijn!!
17 maart: aangekomen in Cuba!
Zaterdag 15 maart is er een prachtig weerwindow om naar Cuba te zeilen. Om 6 uur gaat de wekker, om 6.25 uur zijn we al op pad. Gisteren hadden we al uitgeklaard en de boot vaarklaar gemaakt. We hoefden alleen wakker te worden, potje thee te zetten en los te gooien van onze mooie oranje mooring. Dag Caymans, mooie tijd gehad hier, vooral door het onderwaterleven! Eerst een klein uurtje motoren, de baai uit met de wind recht van achteren. Dan kunnen we de goede koers gaan varen, we zetten de zeilen en off we go! Omdat het al dagenlang nauwelijks heeft gewaaid, is de zee hartstikke rustig, en is nauwelijks deining. Ook wel eens lekker! De wind neemt toe tot 13 knopen en we gaan als een zonnetje. Vislijn uit, hydrovane stuurt, Watt&Sea wekt stroom op, Mahi mahi is lekker op weg naar een intrigerende bestemming, Cuba. Heerlijk om onderweg wat boeken over dit land door te bladeren. De avond valt, de vislijn wordt opgeborgen. De maan, net niet meer vol, komt op majestueuze wijze op en verlicht ons pad heel de nacht. De wind neemt toe tot 20 knopen, iets meer in die ene bui die overkwam. De zee bouwt langzaam op en het laatste stuk is best stevig zeilen. Om 10 uur varen we het binnenwater bij Cienfuegos op. Aangezien er niet wordt gereageerd op meerdere marifoon-oproepen van onze kant, blaast Pieter op de scheepstoeter bij het ronden van het eiland bij de ingang, een afspraak zoals we lazen op noonsite. Denk dat we de enigen zijn die dit doen, maar toch leuk, en het klonk nog goed ook. Hebben we dat ding niet voor niets aan boord😁 Tja, en dan bekruipt ook toch een wat bevreemd gevoel. Wauw, we zijn op eigen kiel naar Cuba gezeild! Een spannend land, qua geschiedenis en heden. We lazen er het afgelopen jaar zoveel minder positiefs over; hoe arm het er was, dat er niets te koop zou zijn, vaak geen energie. Nauwelijks benzine verkrijgbaar. Gelukkig hoorden we ook positieve verhalen van zeilers die ons voorgingen, over de aardige mensen, de mooie steden, dat je er toch wel uit eten kunt gaan. En dat de mojito’s alleen al de moeite waard zijn om hier te zijn🤣 Vissers zwaaien naar ons bij de doorvaart. Armzalige bootjes passeren ons. Wat gaat dit avontuur ons brengen? We zijn nieuwsgierig, hebben er zin in. Ook om ons Spaans te oefenen, eens kijken of 400+ dagen Duolingo z’n vruchten afwerpt. Het waait flink als we ons anker voor de marina laten zakken. Er liggen zo’n 10 boten in het ankerveld. Per app vraagt de havenmeester (lang leve Starlink!) of we met de dinghy naar de kant willen komen voor inchecken. Oef, ze komen dus niet aan boord. Ik had verhalen gelezen over het innemen van verse producten en vlees, dat gaat nu gelukkig niet gebeuren. Eenmaal op de kant moeten we nog een uurtje wachten maar dan loopt alles vlotjes. We zien vier mensen, die zelf de formulieren invullen en ons af en toe wat vragen. Dan is het geregeld en kunnen we nog wat dollars voor pesos wisselen. Klaar! Zonder enig probleem, had ik me weer voor niets druk gemaakt…. Op de terugweg naar de boot zien we de Bluehemian binnenvaren. Even gedag zeggen en dan gaan zij ook inchecken. Als ze klaar zijn komen ze bij ons aan boord om gezamenlijk het eerste aankomstbiertje te drinken. Ze eten meteen een bordje pasta mee en het is een gezellige kennismaking. Die nacht slapen we als rozen op supervlak water, de wind is helemaal uitgedoofd. En vanochtend hebben we de boot in de marina gelegd. Zo, nu die veilig ligt, kunnen we komende weken lekker op pad om dit land te gaan verkennen.
18 maart Cienfuegos
Op maandagochtend leggen we de boot in de marina. Tijd om de buurt te gaan verkennen. Met onze fietsjes rijden we naar de stad. We kijken meteen onze ogen uit. Overal paard en wagen, overal prachtige oude auto’s, de mensen keurig gekleed. We bekijken de kathedraal, het theater en cada de Ferrer wat eruit ziet als een suikerpaleis en waarin een museum zit. Boven op het dakterras hebben we fraai uitzicht over de stad. Twee mannen maken muziek wat prachtig klinkt, dus nemen we er limonade bij, even genieten bij de mooie klanken. We snuiven echt de couleur locale op. Zeker als we het centrum verlaten en meer in de buitenwijken komen, waar de riolering overloopt, er overal afval ligt en waar de huizen aanzienlijk armzaliger zijn. Een oud mannetje laat ons de begraafplaats zien van de welgestelde mensen, vol marmer uit Carerra. Thuis laten we de indrukken even indalen in een hobbelige marina. De wind komt uit ongunstige hoek, en we gaan flink tekeer in onze box, dus even wat extra stootwillen erbij en veiligheids lijnen. Fijn dat we deze omstandigheden meemaken nu we er nog zijn. We worden bij Renita en Joop uitgenodigd om een hapje mee te eten. Geloof het of niet, maar het is gewoon fris in de kuip en we vluchten naar binnen. Dat is lang geleden! Na een gezellige avond ligt er ineens een plan: morgen vertrekken we naar Havana met z’n vieren. Renita heeft de taxi al geregeld. En daarna misschien wel door naar Viñales, wie weet. De wind is gaan liggen en toch slapen we niet goed. Het duurt even voordat het tot ons doordringt dat we het gewoon koud hebben! Dus lakentje extra en dat hielp. ‘s Ochtends zien we dat het 15 graden was. Wow, dat zijn we niet meer gewend en het zit niet eens meer in ons systeem dat een korte broek met tshirt niet genoeg is. We pakken dus een tas in met spullen inclusief fleece en lange broek. We zijn flink wat tijd kwijt met het werkend krijgen van een lokaal simkaartje, waardoor we het niet voor elkaar krijgen om op tijd klaar te zijn. Maar onze reisgenoten zijn relaxed en de sfeer leidt er niet onder ☺️ Inmiddels zitten we in de taxi, die met 100 km/uur richting Havana sjeest, terwijl wij kijken naar fietsers, brommers, paard&wagens, tuktuks en zelfs een loslopende koe die ook van deze weg gebruikmaken. Nee, saai gaat het hier niet zijn! Benieuwd naar de stad en naar de eigenaren van de casa particulares waar we de komende dagen gaan slapen!
20-21 maart Havana
Havana, wauw!! De eerste ervaringen opgedaan, geweldige sfeer. En niets mis met mojito’s. Later meer, nu eerst op ontdekking uit. De samenvatting van een paar dagen in Havana: geweldig!! 22 maart: ach, wat balen!! Gisteren had ik hier een heel stuk tekst geschreven. En ik gaf net antwoord op een vraag van Kim, die ze stelde voordat ik die tekst erop had gezet, en nu is alles weg😢 Polarsteps is wat dit gedoe betreft echt niet ideaal, hartstikke jammer….. Dan maar de hele korte versie: prachtige stad, mooie panden, maar dat afgewisseld met veel vuilnis op straat, leegstaande en vervallen huizen en veel bedelaars. Mensen spreken ons continu aan omdat ze iets van ons willen. Geld, eten, of een toer aanbieden ofzo. Het is een mooie ervaring om te logeren bij mensen thuis, daardoor horen we de vaak schrijnende verhalen van de lokale bevolking. Hoogopgeleide mensen die meer geld kunnen verdienen als ze in een restaurant werken of kamers verhuren. Rondleiding met gids was interessant, en rondrit in Chevrolet uit 1952 met een halfgare versnellingsbak was gewoon leuk! We zagen een indrukwekkend voorstelling van Les Miserables, in het Spaans gezongen. Rummuseum, camera obscura, allebei leuk. Maar hoogtepunt was uit dineren in het restaurant waar Obama ooit ook at met zijn familie in 2016, waar we driegangen aten met o.a. kreeft en wijn en per persoon 15 euro kwijt waren. Na drie dagen stad, nu heerlijk in de natuur!
21 maart Viñales
Viñales, een dorpje midden in de natuur. Prachtig gewandeld gisteren en heerlijk gegeten en gedronken in een lokaal tentje aan de hoofdstraat. Mensen zijn allemaal zo aardig! We hebben weer een prima plek gevonden om te overnachten, met lekkere bedden en een rijk ontbijt. Straks weer een wandeling, vanavond een wandeltocht met een gids. En morgen een paardrijtocht van 4 uur langs tabaksplantages, koffieplantages en grotten. We hebben hier een zalige tijd!!
24 maart Terugblik op Viñales
We zitten in de taxi die ons weer terug brengt naar de boot, een rit van 5 uur. Hè hè, de komende dagen gaan we even bijkomen van alle indrukken van afgelopen week. Wat hebben we veel gezien, gedaan, en beleefd. Eerst drie dagen Havana, met z’n prachtige gebouwen, de oude auto’s, veel cultuur, maar ook veel schrijnende armoede en te veel mensen die iets van ons wilden. Daarna 3 dagen in de prachtige natuur van de Viñales-regio. Eerst maakten we zelf een wandeling van 8 km door de natuur. De dag erna liepen we naar een prachtig gelegen restaurant met uitzicht over de hele vallei, aan de andere kant van het dorp, perfect voor een mooie lunch. Eind van die middag had Renita via guru-walks weer een tour geboekt. Deze keer leerden we onze gids Carlos kennen, een vriendelijke Cubaan die prima Engels sprak, verloofd was met een Duitse. Hij werkt als landbouwer, samen met z’n hele familie (mangoteelt) en in het mango-laagseizoen verdient hij wat bij als gids. Een slimme vent, die gedurende onze wandeling van ruim 3 uur vanalles vertelde, veel over de natuur, gewassen en teelt, maar ook over de problemen die de boeren hier ervaring o.a. van de overheid. 90% van de tabaksbladeren moeten ze afstaan aan de overheid tegen een vastgestelde lage prijs. En van de resterende 10% mogen ze proberen zelf geld te verdienen bv in de toeristen industrie. Dus door rondleidingen te geven op hun finca, hun boerenbedrijf, en daarbij sigaren te verkopen.Zo bezoeken ook wij een boerderij waar we uitleg krijgen van een lokale farmer over tabaksteelt, het drogen van de bladeren en de techniek van het rollen. Hoe je kwaliteits-sigaren kan onderscheiden van slechte sigaren etc. Ook maken ze lokale rum en wordt er door bijen honing gemaakt die ze verkopen. Natuurlijk kopen we ook een paar sigaren, na er eentje zelf te hebben geprobeerd. Niet echt iets voor ons, maar thuis weten we wel een paar liefhebbers☺️ Later zien we in het dorp dezelfde sigaren staan voor een fractie van de toeristenprijs. Tja, zijn dit nou de nepperds, of zijn we er gewoon ingetrapt? Weten wij veel hoeveel je normaal gesproken voor een goede sigaar betaalt, op dit vlak zijn we geen kenners. Zondag gaan we op paarden-excursie. Om 9 uur stappen we in de paarden-taxi die ons naar het startpunt brengt. Onze gids staat klaar met vijf paarden. Wow, even wennen hoor, zo hoog boven de grond, en dan krijg ik nota bene de wildste van het stel onder m’n kont….. Onze gids is maar een vreemde gast, we hebben alle vier niets met hem. Maar verder….wat een dag!! Wat een landschap waar we doorheen rijden, wat een ervaring om dit te paard te doen. Echt gaaf! Zelfs Pieter vindt het leuk en heeft zijn aanvankelijke twijfels laten varen. Zijn studietijd ervaring komt weer bovendrijven: in zijn Gentse tijd had hij heel wat paardrijlessen gevolgd en zonder problemen bereed hij z’n paard, en hij vond het nog leuk ook!! We stoppen bij een grot waar een andere gids klaarstaat. Hij neemt ons mee de grot in met prachtige formaties. Een tocht van wel 200 meter en dan komen we bij een meertje met helder water. Bij het licht van 1 lampje van de gids gaan we zwemmen, in water van 18 graden, heel verfrissend. Nog nooit in een meer in een grot gezwommen, bijzonder. We genieten van de lange terugweg, we zijn wel vijf uur op pad, al met al. Jammer dat Joop zich minder goed voelt en aan het eind ziek naar huis gaat met keelpijn en reizigersdiarree.
‘s Avonds dus met z’n drietjes uit eten. En ik durf het bijna niet te schrijven, maar doe het toch: Pieter bestelt nu al voor de vijfde keer in 1 week tijd kreeft!!! Hahaha, en hij geniet er telkens weer enorm van. En gelijk heeft ie: het wordt hier prachtig klaargemaakt en kost minder dan 10 euro, ongelooflijk!! We hebben allemaal hetzelfde probleem: het contante geld is bijna op, dus we moeten naar huis. Je kunt hier niet met kaart betalen, veel apps werken niet, dus overnachtingsplekken kun je ook niet online regelen en betalen, alles moet contant. En pinnen is niet slim. Want als je 100 dollar pint, krijg je van de bank maar 120 pesos. Terwijl je 330 pesos krijgt als je een briefje van 100 dollar wisselt. Daarnaast zijn onze medereizigers allebei niet fit, een extra reden om bootwaarts te gaan. Nog een paar uur rijden en dan zijn we weer aan boord, een heerlijk vooruitzicht!
27 maart Santa Clara
Na onze reis van bijna een week was het heerlijk thuiskomen op de boot. We zijn een dagje in de haven blijven liggen en toen 2 dagen voor anker: even volledige rust om ons heen, lekker zwemmen en lummelen aan boord, even de indrukken van Cuba laten indalen. Ook zetten we 1 dag onze tanden in het probleem van de watermaker, die fors is gaan lekken. Eerst uitbouwen, wat altijd weer een klus is, dan membranen eraf en vervolgens de harde kern, het ERS (energy recovering system), blootleggen. We zien gelukkig geen grote barst. Dat geeft nog kansen op reparatie. Eerst de simpelste oorzaak verhelpen door alle bouten flink aan te draaien. Helaas, nog steeds lekkage. Ruggespraak met de Italiaanse producent bevestigt ons vermoeden: O ring kapot of niet goed geplaatst. Dat betekent: het complexe apparaat echt openmaken, oef. Dat bewaren we voor een andere keer. We hebben ook tijd gehad om in te lezen in andere gebieden van Cuba. We merken dat het weer tijd wordt voor avontuur. De crew van Bluehemian is na een flinke veurkoudheid weer bovenop en heeft ook zin in een nieuwe reis. Op vrijdag rijdt om 11 uur de taxi voor. We vertrekken ontspannen. De boot ligt weer netjes in de haven en alles is goed afgesloten, wat ook nog even door de dockmaster wordt gecontroleerd. Een aardige chauffeur brengt ons vieren naar Santa Clara, zo’n anderhalf uur rijden. We hebben weer een prachtig onderkomen gevonden bij een artistiek gezin, wat zich uit in een fleurig en creatief huis met mooie ruimtes, twee balkons en een fijne slaapkamer. En dit voor een tientje per nacht. We bestellen er ook een ontbijt bij en worden niet teleurgesteld, we worden verwend, heerlijk, met veel vers fruit erbij. Santa Clara is een fraai stadje vol prachtige koloniale huizen. Alles lijkt gemiddeld genomen in betere staat dan in Havana of Cienfuegos. De sfeer op straat is gemoedelijk. Ook hier overal oude auto’s en paard en wagen als vervoersmiddel, met brommertjes en motortaxi’s ertussen door. We strijken neer in een bodeguita waar we de enigen zijn die er lunchen en waar prachtige livemuziek wordt gemaakt. We genieten, niet alleen van ons kreeft- en visgerecht, maar vooral van de heerlijke ambiance en de lokale muziek. In de middag schuiven we aan bij een openbaar optreden in een grote zaal, waar allemaal muzikanten en zangers een nummer ten gehore brengen, vaak prachtig gekleed. Het is een soort concours van de plaatselijke muziekschool. Soms bloedstollend fraai gezongen, wauw! Renita en Joop schuiven ook aan. Daarna samen door de stad struinen op zoek naar muziek, leuke cafés en een gezellig plekje om wat te eten.
Vandaag staat een bezoek aan het indrukwekkende monument van Che Guevara op het programma. Hier, in Santa Clara, werd in 1956 de revolutie afgekondigd na een geslaagde aanval van 18 guerrillero’s onder leiding van Che op een gepantserde trein waarin meer dan 400 militairen met munitie zaten. Dit monument is een eerbetoon aan deze leider en zijn stoffelijke resten liggen hier begraven. Straks gaan we naar het monument aan de andere kant van de stad, waar de treinwagons van weleer en ook de bulldozer waarmee Che eigenhandig de trein liet ontsporen te zien zijn. Morgen trekken we de bergen in!
28 maart In de bergen van Topes de Collantes
Na een paar dagen in een stad wilden we graag de natuur in. Een chauffeur bracht ons in anderhalf uur naar een plek midden in het groen, op zo’n 700 meter hoogte, midden in het natuurreservaat van Topes de Collantes waar ik een gave overnachtingsplek had gevonden. We werden afgezet bij het naambordje Bees Hole en volgden het pad de natuur in. Over een boomstam de rivier over en dan komen we aan bij de plek. We treffen de eigenaren met hun familie, ze hadden net hun jaarlijkse familie bijeenkomst achter de rug en stonden op het punt om te vertrekken. Na hun vertrek daalde de rust neer en waren wij viertjes helemaal alleen op dit landgoed, samen met twee jonge mannen die voor het avondeten zouden zorgen. We sliepen ieder in eigen kamer en konden van alle ruimtes gebruik maken evenals van de boomhut. Wat een prachtige plek!! Heuvelachtig, alleen maar bomen, bloemen, vogels overal. We maken meteen een wandeling in de omgeving en nemen een frisse duik in een poel met kleine waterval, midden in de natuur. Na een prima avondmaal vertrekt ook de crew en zijn we helemaal alleen. Zo gaaf! De volgende dag gaan we op pad, eerst naar de Vega Grande waterval, die werkelijk prachtig is. Een grote poel helder water onder de hoge waterval waarin het lekker afkoelen is. Dan verder via een alternatieve route. We volgen een klein pad, moeten soms wat spoorzoeken maar dan komen we weer uit op een duidelijk pad die ook bij een tweede waterval uitkomt. Hier zijn we helemaal alleen en het lijkt het hof van Eden wel. Een waterval, prachtig helder water, vogeltjes en vlinders om ons heen, weelderige tropische natuur, zalig zwemmen in ons nakie en opdrogen in het zonnetje. De tijd staat hier stil en we genieten. Na een flinke dag wandelen is het heerlijk om een tukje te doen in de hangmat bij ons verblijf. De staf kookt weer een maaltje op houtskool voor ons en we sluiten de maaltijd af met een serieuze mojito. Een gezellige avond bij kerstverlichting met de nodige drankjes midden in de natuur, wat een zalig plekje hebben we hier toch! Leuk hoe makkelijk we samen optrekken en genieten van deze reis door dit mooie land met z’n rauwe randen.
31 maart Trinidad
Tijd om verder te gaan naar de stad Trinidad, met z’n fraaie gebouwen, kleurrijke gevels, cobblestone straten vol oude auto’s en paard en wagen en veel zichtbare armoede. Ook hier hebben we een fraaie airB&B gevonden, ideaal als uitvalsbasis. Leuk om met een oude Lada naar de stad te worden gereden! We slenteren in de middag wat door de straten, waar iedereen wat probeert te verkopen: hetzij vanuit een winkeltje achter een raam met tralies ervoor, hetzij uit een bak achterop een fiets of brommer. Het is duidelijk een meer toeristisch stadje, want iedereen spreekt ons aan of wil wat van ons. Tandeloze vrouwtjes, nog niet eens zo oud, die armbandjes willen verkopen en allemaal zeggen ze dat ze geld nodig hebben om hun kinderen eten te kunnen geven. Mensen die op straat wat prullaria willen verkopen al dan niet zelfgemaakt, en sommige mensen vragen gewoon direkt om wat geld of zeep. Lastig, we kunnen niet iedereen helpen. Wel laten we in de dagen hier alle spulletjes achter die we hadden meegebracht en overdag in de rugzak zitten: wat kleding, zeepjes, tandpasta. Mensen zijn ontzettend dankbaar als we wat geven. Ach, wat een trieste toestand toch. De mensen die kamers verhuren hebben het beter. Van de toeristen krijgen ze dollars en euro’s. Daar kun je wat mee in dit land. Benzine bijvoorbeeld is alleen met dollars te betalen. Veel mensen hebben geïnvesteerd in elektrische brommers; elektra is er niet altijd, maar als het er is, is het goedkoop, terwijl er haast niet aan benzine te komen is voor de gemiddelde bevolking. We krijgen een fijne rondleiding door een historisch museum. De mevrouw spreekt heel rustig Spaans en we kunnen het allebei prima volgen. Leuk dat anderhalf jaar Duolingo z’n vruchten afwerpt. Aan het eind van de middag mogen we met z’n vieren het convent nog in met z’n mooie klokkentoren. Bijzonder om zonder toezicht te mogen rondlopen op zo’n plek en de toren te kunnen beklimmen bij prachtig avondlicht. Natuurlijk eten we weer op een mooi plekje met livemuziek. Renita en Joop willen toch nog een dagje langer blijven net als wijzelf, dus kunnen we gezellig samen terug reizen naar de boten. Samen uit, samen thuis! Echt hartstikke leuk dat we toevallig op dezelfde dag met een ander Nederlands schip Cuba binnenvaren en dat het zo fijn blijkt te klikken. We hadden niet gedacht dat we 2 keer een week door dit land zouden rondtrekken met z’n vieren. Deze ontmoeting is echt een kadootje en geeft veel extra kleur aan deze tijd!!
De laatste dag in Trinidad besteden we aan een bezoekje aan de kathedraal, waarna we een heuvel oplopen voor een mooi uitzicht. Onderweg komen we langs een discotheek die in een grote grot is gevestigd, Renita had er al over verteld. De jongeman die bij het hek zit vindt het wel leuk om ons even rond te leiden. Hartstikke gaaf! Via een trap de diepte in waar grote natuurlijke zalen zijn waar het naar verschraald bier ruikt. De man vertelt dat er in het weekend wel 500 mensen zijn en alles prachtig verlicht is, de dansvloer vol. Jammer dat het pas om half elf ‘s avonds opengaat, niet echt meer onze tijd, ouwe lullen die we zijn…… Daarover gesproken: het is tijd voor een siësta 😊. Daarna komen onze vrienden naar ons appartement waar we op het terras een nieuw spel leren kennen, “keer op keer”, leuk om vaker te spelen aan boord. Daarna de stad in voor een hapje eten in een soort huiskamer, waar we de enige gasten zijn; de heer des huizes ligt op bed tv te kijken met openstaande deur terwijl de mevrouw in de keuken ons eten bereidt. Ze zijn heel blij met de 25 dollar die we met z’n viertjes moeten afrekenen….. Morgen weer bootwaarts, we hebben er allemaal zin in. Reizen is inspannend en alle indrukken van dit land met z’n verschillende gezichten vraagt om een pauze aan boord, even alles weer lekker laten indalen achter ons anker.