“Suriname moet je niet bezóeken, je moet het beléven, meemaken, ondergaan”. Dat hebben meerdere Surinaamsevrienden en kennissen ons gezegd. En ja, we proberen ons onder te dompelen in deze voor ons nieuwe wereld. Maar wat hebben we af en toe last van onze Hollandse nuchterheid, behoefte aan controle en lichte argwaan; “eerst zien, dan geloven“. “Ja hoor, komt goed, maak je niet druk”, zeggen ze. Maar wannéér dan, denken wij, en wat gaat dat dan kosten? “Is het erg dat het een paar dagen duurt? Moet je iets doen dan?” Rishie, de man die voor de cruisers goedkope huurauto’s regelt “doet echt heel erg zijn best voor ons, maar we zullen tot het weekend moeten wachten”. Maar we moeten toch inklaren in Paramaribo? Geen probleem, hij is ook taxichauffeur en neemt ons mee naar de stad, drie kwartier rijden, eerst naar het kantoor van Noël, de eigenaar van de marina, die de juiste papieren van de douane en Maritieme Autoriteit al voor ons klaar heeft liggen. Vervolgens rijden we naar de Militaire Politie voor het stempelen van onze paspoorten. Je wordt geacht daar te verschijnen in pantalon, hemd met lange mouwen en dichte schoenen. Voor vrouwen is het kledingvoorschrift minder duidelijk, maar Monique heeft een jurkje aan. We mogen verder komen. Op de binnenplaats zit een agent achter een tafeltje. Nadat we hebben uitgelegd waarvoor we komen mogen we op een bankje plaatsnemen. Een andere agent komt een tijdje later naar ons toe en vraagt om onze paspoorten, de papieren van de Maritieme Autoriteit en het e-visum. Dat laatste hadden we via internet aangevraagd, betaald en ontvangen. Trots lieten we het zien op onze telefoons. Maar helaas, hij wil het uitgeprint hebben. En we voldoen niet aan de criteria voor een uitzondering legt hij ons omstandig uit. “Om de hoek zit een “Chinees”, die kan het voor jullie wel uitprinten”. We druipen af, excuseren ons bij Rishie, de chauffeur, voor de vertraging, en lopen naar de Chinees. Een “chinees” is in veel ontwikkelingslanden een winkel waar ze “bijna alles” verkopen. Een soort mengeling van een blokker, een kantoorboekhandel, een kledingzaak en een slecht gesorteerde doe-het-zelf winkel. De herkomst van de artikelen is China, de kwaliteit van de spullen past daarbij, en de uitbater is van Chinese afkomst. We zagen dat eerder op de Kaapverden, maar ook op onze vorige reis in heel de Pacific. Overigens zijn in Suriname ook vrijwel alle supermarkten in Chinese handen.
De Chinees heeft wel een printer, maar geen wifi (of wil die niet delen) en verder hebben we ook nog geen Surinaams geld. Vervolgens neemt Rishie ons mee naar een ATM (voor SRD’s, de lokale valuta) en naar een telecomprovider. Het maximumbedrag wat uit de ATM per keer komt is 2000 SRD, ter waarde van ongeveer €80. Dat kun je vervolgens wel eindeloos herhalen. Het grootste biljet in Suriname is 100 SRD. Je kunt je dus voorstellen dat je voor een paar honderd euro een flink pak SRD’s mee naar huis krijgt. Bij digicel zijn ze zo vriendelijk om onze e-visa uit te printen.
We haasten ons terug naar de MP, want om 13.30 sluit de tent, dat blijkt ook bij banken en andere (semi-)overheidsinstanties de gewoonte. We krijgen (na een half uurtje wachten) de stempels in onze paspoorten, we mogen voorlopig 1 maand blijven.
Rishie neemt ons nog mee langs een groente-stalletje langs de weg, voor een paar bananen, verder hebben we eigenlijk nog niets nodig.
5 uur na vertrek zet hij ons weer af bij de marina. Hij heeft zeker 100 km gereden en vooral heel veel gewacht. We betalen hem 500 SRD, iets meer dan €20. Op vrijdagavond, onze vierde dag in Suriname, komt Rishie onze huurauto brengen. Ja, die hadden we liever eerder gewild, maar waarom eigenlijk? Het is heerlijk bij Waterland, een mini-marina met 1 steiger en 12 ligplaatsen, in combinatie met een klein-resort met 7 mooie villa’s. Die zijn overigens allemaal leeg, alleen in het weekend zijn er 1 of 2 bezet, alles door Covid. Om ons heen is oerwoud, we zien doodshoofd-aapjes in de bomen op een paar minuten loopafstand, de tropische vogels geven dagelijks concerten en de brulapen schreeuwen ‘s morgens vroeg, dat is weer eens iets anders dan hanengekraai. Na een aanvankelijke aarzeling (piranha’s, slangen en kaaimannen) zwemmen we twee keer per dag in de rivier, waarbij we wel op de stroming moeten letten. Er zijn ook kano’s en paddleboards. In enkele bomen op het resort zitten luiaards, maar we hebben ze nog niet gespot. Bar en restaurant zijn alleen in het weekend open, maar op de andere dagen zitten we met andere zeilers gewoon op het terras en drinken daar onze eigen biertjes. Erg gezellig. Als we wat willen eten brengt een van de andere zeilers (die al wel een auto hebben) wel wat mee uit een stalletje ergens langs de weg. Eigenlijk redden we het prima zonder auto.
Ministerie van Volkshuisvesting…….tja…..dat geeft geen vertrouwen 
Leuk om Wim te ontmoeten 
Dit soort huizen in onderkomen staat zien we overal
Eten is een verhaal apart. Suriname is een smeltkroes van culturen, wat zich weerspiegelt in het eten. Er is o.a. Creools, Javaans, Indiaas, meerdere soorten Chinees, en Europees. Het wordt verkocht in allerlei stalletjes langs de weg, vaak warungs, om ter plaatse te eten of mee te nemen. De keukens hebben gemeen dat het niet veel kost, daar kun je zelf niet voor koken. Van één portie eten we meestal 2 dagen.
Maar toch fijn dat we die auto hebben, daarmee kunnen we op pad, ons eerste doel is Paramaribo. Daar ontmoeten we Wim, een vriend van een Surinaams-Nederlandse Bronovo collega, die ons wel wat van Paramaribo wil laten zien. Hij lijkt iedereen te kennen die we op straat tegen komen. Hij loopt met ons zonder gêne het chique Torarica hotel in, laat ons binnen en buiten alle mooie plekjes zien, ook komen we met hem vlot langs de bewaking van het casino en kijken uit vanaf het dakterras met zwembad. Daar wordt vooral Spaans gesproken door dubieuze gasten uit Colombia. We rijden door veel straten met oude statige gebouwen, waarvan helaas een groot deel in erbarmelijke staat van onderhoud is, soms zelfs in verval. Wat een verdrietig gezicht. Bij de Surinamers voel je hierover vooral gelatenheid, men is zeer teleurgesteld over het openbaar bestuur, op allerlei vlak. Fort Zeelandia bezoeken lukt vandaag niet, ook dat blijkt om half 2 te sluiten.
Wim stelt ons voor om samen naar een “resort” in de jungle te gaan. Hij kent (natuurlijk) de Marron eigenaar (Marrons zijn de nakomelingen van de Afrikaanse slaven). Wij staan op de rem, willen we niet liever gewoon met z’n tweeën, en ook, wat gaat ons dat (extra) kosten? Later dringt tot ons door dat het gewoon uit enthousiasme is, uit trots op zijn land, en omdat hij zelf ook graag gaat, zonder er iets voor terug te willen. We kunnen nog heel wat van de Surinaamse hartelijkheid leren….
Inmiddels hadden we zelf al een tour naar Bigi pan geboekt, een vogelreservaat in een moerasgebied in het uiterste noordwesten van Suriname. De tocht er naar toe is zo’n 250 km, waar we meer dan 4½ uur over doen. Het is de enige oost-west verbinding in Suriname, naar Nieuw Nikerie, de derde stad van het land. De groot deel van de weg is in erbarmelijke staat, onderhoud aan het wegennet heeft blijkbaar een vergelijkbare prioriteit als onderhoud aan historische gebouwen. Delen van de weg zijn compleet verzakt, diepe kuilen maken een slalomkoers noodzakelijk. De routebeschrijving die we kregen brengt ons naar een oppikplaats aan de rivier. Anderhalf uur later dan afgesproken werden we opgehaald door een korjaal, een lange smalle boot met daarin Mario, onze bootsman, gids en gastheer voor de komende drie dagen. Een tocht van ruim een half uur brengt ons naar Bigi pan (het Grote Meer), waarop 3 resorts liggen, alle drie als een eilandje, volledig op palen. Twee resorts zijn behoorlijk vervallen, waarvan er één nog wel in gebruik is. Akira lodge, ons resort, is het nieuwste. Het bestaat uit 17 huisjes met in het midden een grote centrale ruimte die o.a. dienst doet als restaurant. We blijken de enige gasten te zijn. De toerismesector heeft ernstig te lijden onder covid. Mario en de keukenploeg leggen ons uitgebreid in de watten. Mario neemt ons ‘s avonds en ‘s morgens (heel vroeg!) mee op excursie, over de ondiepe meren, bezaaid met de restanten van een oud mangrovebos. We zien duizenden vogels. Hij weet precies waar, en op welk moment, ze over komen vliegen. Grote groepen rode ibissen en meerdere soorten reigers. We zien flamingo’s, allerlei roofvogels, papagaaien, spechten en ijsvogels. De keukenploeg verzorgt heerlijke maaltijden, deels met lokaal gevangen tilapia. Tussendoor zitten we op het vlonderterras voor onze hut, lekker een boekje te lezen. De laatste dag krijgen we de lunch mee. We eten er nog 2 dagen van.
We bezochten ook plantage Peperpot. De vele plantages die Suriname in de koloniale tijd rijk was zijn allemaal verdwenen, weer ingenomen door het oerwoud. Wat resteert zijn een aantal gebouwen die deels zijn omgevormd tot kleinschalige boetiek-hotels. Zo ook bij Peperpot. We hadden er afgesproken met de bemanning van de Noorderkroon, André en Ingrid. Zij zijn ervaren zeilers van de koude kusten van Noord Europa, die eigenlijk op weg waren naar Kaap Hoorn, de kou in het zuiden dus. Maar omdat Brazilië en Argentinië door Covid gesloten zijn voor zeilers, hebben ze hun toevlucht genomen tot Suriname en de Carieb. Gelukkig blijkt de warmte hen ook goed te bevallen. We eten er heerlijk en we trakteren ons zelf op een nachtje in het hotel. Zittend op de veranda voelen we een beetje hoe de planters zich vroeger gevoeld moeten hebben.
Lekker die auto, maar er is wel een probleem: we hebben geen internationaal rijbewijs, dat is er bij de voorbereidingen bij ingeschoten. De eerste twee weken van je verblijf in Suriname wordt een Nederlands rijbewijs getolereerd, maar daarna niet meer. Na wat zoeken op internet lijkt er een uitweg: de rijtoestemmingsverklaring. Daarvoor moeten we naar het politiebureau “Nieuwe haven”. We rijden erlangs, het ligt op de weg maar Peperpot. Stom, we konden natuurlijk weten dat dat om 2 uur ‘s middags “dicht” is, maar we krijgen wel een lijstje mee van wat we de volgende ochtend mee moeten brengen: kopieën van rijbewijs, paspoort en visum. Én een stortingsbewijs van SRD 150 (ongeveer €6) ieder. De bank waar dat kan is natuurlijk ook al dicht, dus daar beginnen we de volgende ochtend. Voor dit luttele bedrag zijn meerdere employees ongeveer 15 minuten met ons bezig. Met de stortingsbewijzen lopen we naar het politiebureau, honderd meter verderop. Een pronte politie-agente met horizontale billen vangt ons buiten op en laat ons achteraan een lange rij aansluiten. Een half uur later bereiken we een agent achter een tafeltje, nog steeds buiten. Hij plaatst ons in een andere rij. Even later mogen we naar binnen, naar de afdeling rijbewijzen. Een uiterst onvriendelijke dame neemt al onze papieren in ontvangst, constateert tot haar zichtbare verbazing dat alles compleet is, laat ons nog eens SRD 350 contant pp lappen (hadden die 150 daar dan ook niet bij gekund?) en ze stuurt ons weer naar buiten. Weer een half uur later mogen we weer voor haar loket verschijnen. Alles is in orde en we krijgen een afspraak om de rijtoestemmingsverklaringen af te halen. Over 3 weken! Misschien zijn we dan nog in het land. Tot die tijd hopen we dat de politie bij controle genoegen neemt met aanvraagbewijs. Al met al een heel gedoe, maar het gaf een mooi inzicht in de Surinaamse bureaucratie.
Suriname blijkt één golfbaan rijk te zijn, aan de rand van Paramaribo. Gisterochtend hebben we die bezocht en op proef een rondje over de 9 holes gelopen. Heerlijk, 2 uur lopen in de ochtenduren, voordat het te warm wordt om te bewegen. We worden meteen lid voor een maand, voor een bedrag waar je in Spanje soms maar één rondje loopt.
Over een paar dagen gaan we met Wim 4 dagen de jungle in. Naar een resort ten zuiden van het Brokopondo meer, een stuwmeer zo groot als de provincie Utrecht. We slapen 2 dagen in een hutje, en 1 nacht in een hangmat in de jungle. Spannend!
